Bảo tàng Hải Phòng là Bảo tàng tỉnh, thành phố ra đời sớm nhất ở nước ta. Đây không chỉ là một công trình có kiến trúc đẹp mà còn là một trung tâm văn hóa, là nơi nghiên cứu sưu tầm tiếp nhận bảo quản, trưng bày, giới thiệu với công chúng về lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước; truyền thống cách mạng, truyền thống văn hóa của vùng đất con người Hải Phòng trong tiến trình lịch sử. Thông qua hệ thống trưng bày, Bảo tàng Hải Phòng tác động vào quá trình nâng cao dân trí, giáo dục truyền thống, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, hướng tới giá trị đích thực của Chân - Thiện - Mỹ và giao lưu văn hóa.

Công trình xây dựng Bảo tàng được chuẩn bị ngay sau ngày Hải Phòng giải phóng (13/5/1955), ngày đầu thành lập là bộ phận Bảo tồn bảo tàng trực thuộc Sở Văn hóa Thông tin.

Sau một thời gian nghiên cứu, sưu tầm, vận động quần chúng, nhân dân đóng góp hiện vật. Tháng 12/1958, Thành ủy đã ra nghị quyết lấy ngôi nhà hiện nay (nguyên là Ngân hàng Pháp - Hoa, sau ngày giải phóng là Trường cán bộ Ngân hàng Trung ương) làm Bảo tàng thành phố. Ngày 20 tháng 12 năm 1959 Bảo tàng Hải Phòng chính thức được thành lập.

Với nhiều hình thức sưu tầm và khai quật khảo cổ học, hiện nay Bảo tàng Hải Phòng lưu giữ một khối lượng lớn di sản văn hóa với tổng số hiện vật là hơn 20.000 hiện vật; 2734 tài liệu; 11.516 phim ảnh. Tất cả những hiện vật, tài liệu được bảo quản theo chất liệu chính gồm 6 kho: Kho hiện vật kim loại; kho hiện vật gốm đá; kho hiện vật gốm sứ (hiếm quý); kho hiện vật vải, giấy; kho hiện vật gỗ, mây, tre; kho hiện vật tạm thời.

Công tác trưng bày của Bảo tàng gồm có trưng bày cố định và trưng bày theo các chuyên đề. Hệ thống trưng bày cố định gồm các phòng trưng bày: Thiên nhiên Hải Phòng, Hải Phòng thời tiền sử, Hải Phòng thời kỳ phong kiến, Hải Phòng xưa, Hải Phòng cuối thế kỷ 19 đến cách mạng tháng 8 năm 1945, Hải Phòng 30 năm chiến đấu chống đế quốc Mỹ xâm lược, giao thông Hải Phòng, nông nghiệp Hải Phòng, công nghiệp Hải Phòng, Văn hóa Hải Phòng Hải Phòng, phòng đối ngoại và phòng Bác Hồ.

Ngoài hệ thống trưng bày cố định, Bảo tàng Hải Phòng luôn tự đổi mới bằng cách tổ chức trưng bày các chuyên đề, nhằm đáp ứng yêu cầu chính trị của đất nước, thành phố cũng như nhu cầu thưởng thức các giá trị văn hóa nghệ thuật của quảng đại công chúng.