Ninh Bình là một tỉnh nằm ở phía nam đồng bằng sông Hồng, nơi đây vừa là gạch nối, vừa là ngã ba của ba nền văn hóa lớn: sông Hồng - sông Mã - Hòa Bình, với diện tích 1.420km2, dân số khoảng trên 900 nghìn người. Năm 1831, vua Minh Mạng đổi thành trấn Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình. Từ đây vùng đất Cố đô Hoa Lư chính thức được mang tên Ninh Bình với ý nghĩa một vùng đất vững chãi, bình yên.

          Bảo tàng Ninh Bình tái thành lập năm 1992; được thiết kế 3 tầng như một đóa sen nổi lên giữa non xanh, nước biếc. Với 1.200m² sử dụng, thông qua các tài liệu, hình ảnh, hiện vật, Bảo tàng đã phản ánh sinh động quá trình dựng nước, giữ nước oanh liệt của nhân dân Việt Nam nói chung, của nhân dân Ninh Bình nói riêng.

          Gian khánh tiết (tầng 1),vị trí trang trọng nhất đặt tượng Bác Hồ bằng đá xanh nguyên khối. Bức phù điêu phía sau miêu tả hình sông Vân núi Thúy - Biểu tượng của mảnh đất Ninh Bình; Hai bên có phù điêu miêu tả Vua Đinh Tiên Hoàng từ thuở ấu thơ cờ lau tập trận đến ngày hoàn thành đại nghiệp thống nhất 12 sứ quân lên ngôi Hoàng đế và truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm của nhân dân Ninh Bình qua các thời đại.

          Tầng 3 trưng bày về lịch sử, mảnh đất, con người, đời sống văn hóa, truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm của nhân dân Ninh Bình trước khi có Đảng. Với các tài liệu, hiện vật đặc sắc, phong phú đã minh chứng, Ninh Bình là một vùng đất cổ, “sơn kỳ thủy tú”, đặc biệt Ninh Bình là Kinh đô của nhà nước Đại Cồ Việt dưới các triều đại Đinh, Tiền Lê và giai đoạn đầu thời kỳ nhà Lý.

          Tầng 2 trưng bày Ninh Bình trong kháng chiến chống Pháp, xây dựng chủ nghĩa xã hội và chống đế quốc Mỹ xâm lược, tái hiện sinh động, khách quan những mốc son lịch sử chói ngời của quân dân Ninh Bình trong hai cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc vĩ đại.

          - Ngoài phần trưng bày cố định, bảo tàng Ninh Bình còn trưng bày chuyên đề “Đá chủ quyền Trường Sa” với 21 phiến đá mang tên 21 đảo thuộc quần đảo Trường Sa và một số hình ảnh về đời sống của nhân dân và các chiến sỹ Hải quân trên huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa.

          Với hơn một nghìn tài liệu, hình ảnh, hiện vật quý, Bảo tàng Ninh Bình trân trọng giới thiệu với quý khách về truyền thống ngàn năm của vùng đất Cố đô!